Εδώ και πάρα πολύ καιρό έχει υπάρξει ενας βομβαρδισμός απο πληροφορίες
σχετικά με την τρομοκρατία και την δράση κάποιων που αποκαλούνται στα
ΜΜΕ, ώς "μοναχικοί λύκοι".
Για να μπορέσει κάποιος να αντιληφθεί τι σημαίνει μοναχικός λύκος, ίσως θα ήταν καλό να εξηγηγήσω απο την αρχή με πολύ απλά λόγια , τις πιθανές δομές ομάδων δράσης που ανήκουν στον χώρο της τρομοκρατίας ή/και στον εγκληματικό χώρο. Με αυτό τον τρόπο θα είναι σίγουρα πιο εύκολο και πιο αντιληπτό στον απλό αναγνώστη να λάβει μια ιδέα για το τι σημαίνει ο κάθε όρος απο όσα ακούει στην τηλεόραση , σχετικά με πυρήνες-δίκτυα και άλλα συναφή.
Ι. Διπλός πυρήνας.
Πρόκειται για την απλή μορφή λειτουργίας μιας ομάδας που στηρίζει την οργάνωση της σε ενα απευθείας κανάλι διαταγών και επικοινωνίας των μελών, με τον επικεφαλής του κάθε σχήματος. Δηλαδή κάτι σαν το Α <-> Β.
Είναι μια συγκεντρωτική μορφή λειτουργίας ομάδων που ονομάζονται έτσι ώς πυρήνες. Ο κάθε πυρήνας είτε αντιπροσωπεύει μια ομάδα ανθρώπων ή ενα μόνο του άνθρωπο που λειτουργεί με βοήθεια και συνεργασία σε όλα τα επίπεδα , απο τον σχεδιασμό μέχρι και την εκτέλεση ενός τρομοκρατικού χτυπήματος.
ΙΙ. Ομάδες πυρήνων σε οργάνωση άστρου ή διαδοχικής σύνδεσης.
Είναι μια παραλλαγή του παραπάνω τρόπου λειτουργίας, όπου ο Α (επικεφαλής) έχει απευθείας επικοινωνία με τον Β και ενα τρίτο Γ πυρήνα . Εδώ η διαφορά όμως είναι πως ο Β δεν γνωρίζει και δεν έχει άμεση επαφή με τον Γ. Η ανάπτυξη αυτής της επιχειρησιακής δομής ενός συνόλου πυρήνων μπορεί να αναπτυχθεί περαιτέρω, με μορφή αστεριού (star) όπου υπάρχουν πολλαπλοί πυρήνες γύρω απο τον κεντρικό Α , με τον κεντρικό πυρήνα να επικοινωνεί με όλους ( σ.σ. και κάποιοι ίσως και μεταξύ τους χωρίς την παρέμβαση του Α) . Παρόμοια μορφή βλέπει κάποιος σε αρκετές οργανωμένες ομάδες εγκλήματος του σήμερα.
Σε αυτόν τον τρόπο οργάνωσης είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστεί ο ηγετικός ρόλος κάποιου πυρήνα εντός του συνόλου. Πολλές φορές επι παραδείγματι, στα Ελληνικά δρώμενα έχουν ακουστεί παρόμοιες ιστορίες με
διάφορες ομάδες που λειτουργούσαν με την λογική των συγκοινωνούντων δοχείων και με την σύλληψη/διάλυση της μίας απο την ΕΛ.ΑΣ, η επόμενη φαινόταν να αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο στην εκτέλεση πράξεων απορροφόντας ανά περιπτώσεις και μέρος των υπολοίπων πυρήνων. Για αυτό και είναι πολύ σημαντικό πάντα, να υπάρχει μια γενική εικόνα και πληροφόρηση για τον αριθμό και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των πυρήνων έτσι ώστε να μπορεί να προληφθεί μια μετάσταση του κέντρου δράσης πριν ακόμα αυτή υλοποιηθεί.
Το δύσκολο έργο των υπηρεσιών ασφαλείας απέναντι σε τέτοιους σχηματισμούς πυρήνων που μπορεί να είναι και "ανάμικτης δομής" είναι φανερό ακόμα και σε κάποιον μη ειδικό.
Ενα παράδειγμα της παραπάνω δομής άστρου με συνδυασμό όλων των υπολοίπων (mixed cell -Fused ) είναι το πρόσφατο παρελθόν (και παρόν) με την Αλ Κάιντα και τις αντίστοιχες προσπάθειας διάλυσης της, ώς μια φοβερά δύσκολη προσπάθεια να εντοπιστεί μια πηγή και ο εκτελεστής της τρομοκρατικής πράξης πριν φτάσει στο τελικό στάδιο δράσης. Να θυμίσω εδώ πως αρκετοί πυρήνες , έχουν σύνδεση και με εγκληματικές οργανώσεις που διευρύνουν έτσι τον κύκλο ανίχνευσης/έρευνας και φυσικά και τον βαθμό δυσκολίας επίλυσης και πρόληψης.
ΙΙΙ. Μοναχικός Λύκος.
Είναι το σημερινό "αγαπημένο" όνομα των ΜΜΕ τελευταία καθώς έχει ενα μυστικιστικό ήχο στα αυτιά του μέσου πολίτη. Ο μοναχικός λύκος κατά ουσία απεικόνίζεται με τον παρακάτω ορισμό και μόνον αυτόν.
Μοναχικός λύκος είναι ο δράστης εκείνος που έχει περάσει απο μια διαδικασία και εκπαίδευση/κατήχηση με ριζοσπαστικό τρόπο όπου θα τον φέρει σε θέση εκτέλεσης ενός σχεδίου ενώ όμως, δεν θα έχει καμία επαφή με τρίτο πρόσωπο ή πυρήνα ή γενικότερα οργάνωση. (παράδειγμα τέτοιας δράσης είναι ο δράστης της Νορβηγίας Anders Behring και ο Adam Lanza στις ΗΠΑ)
Με απλά λόγια είναι ο άνθρωπος που έχει απορροφήσει και απορροφηθεί από μια ακραία ιδεολογία βίας απο πηγές έμμεσς και διδαχές τρίτων. Αυτός έτσι λειτουργεί απομονωμένα χωρίς κανένα σημείο που να εμφανίζει διαταγές ή σύνδεση με άλλη οντότητα παρά μόνο απο την ίδια την ιδεολογία που έχει κατηχηθεί και βάση αυτού προχωρά ο ίδιος , αυτόνομα, σε πράξη τρομοκρατική. Η χρηματοδότηση της τρομοκρατικής πράξης του είναι συνήθως απο ιδία μέσα για αυτό και είναι περιορισμένης δραστικής εμβέλειας σε κάποιο πιθανό χτύπημα.
Έχοντας λοιπόν κατά νου τα παραπάνω και μιλώντας μόνο για τα πρόσφατα γεγονότα όσον αφορά τα τρομοκρατικά χτυπήματα στην Ευρώπη & ΗΠΑ , καταλήγει κάποιος στα παρακάτω συμπεράσματα..
1. Οι δράστες σε Βοστώνη και Λονδίνο , λειτούργησαν μεν απομονωμένα αλλά σε καμία περίπτωση ώς μοναχικοί λύκοι αφού και συνδέσεις είχαν με άλλες οργανώσεις και τρομοκρατικούς πυρήνες στις περιοχές τους και στο διαδίκτυο.. και ανά περιπτώσεις είχαν και χρηματοδοτήσεις για ότι έκαναν σύμφωνα πάντα με τις υπηρεσίες πληροφορίας αλλά και έρευνες που έκαναν.
Ενα στοιχείο λοιπόν εδώ που μπορεί να μην γνωρίζουμε είναι μήπως πρόκειται για εκτελεστές/πυρήνες σε ενα ευρύτερο σύνολο οργάνωσης που δεν έχουμε ακόμα την πλήρη εικόνα του άρα ο όρος "μοναχικός λύκος" έχει αποδωθεί απο τα ΜΜΕ πολύ βιαστικά.
2. Σίγουρα τα χαρακτηριστικά των πράξεων τους έχουν περιορισμένη εμβέλεια διά πρώτης όψης και ίσως για αυτό πολλοί έσπευσαν αμέσως να αποδώσουν τον τίτλο "μοναχικός λύκος". Όμως αυτό είναι λίγο βιαστικό κατά εμέ, ειδικά αν δεν περάσει ενα ικανό διάστημα όπου θα έχει ουσιαστικά απορριφθεί διά έρευνας κάθε περίπτωση σύνδεσης τους με άλλα μέλη/πυρήνες μια οργάνωσης. Μέχρι στιγμής το μόνο που γνωρίζουμε είναι πως τόσο οι Τσετσένοι όσο και οι Νιγηριανοί στις δύο παραπάνω περιπτώσεις, το μόνο κοινό που είχαν , είναι μια φανατική ιδεολογία του Ισλάμ (Τζιχάντ) και το οτι έδρασαν στο ΤΕΛΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ με ατομικό τρόπο και οχι με συνδιαστικά χτυπήματα. Αυτό όμως δεν μπορεί να τους ονομάσει "μοναχικούς λύκους". Ειδικά όταν κατά την διάρκεια των ερευνών μέχρι σήμερα έχουν γίνει αρκετές σχετικές συλλήψεις άλλων ατόμων.
Πέρα τώρα απο όλα τα παραπάνω , που έχουν μπεί μόνο για λόγους επεξήγησης και σίγουρα όχι για να φοβίσουν νομίζω οτι καλό είναι να πούμε και δύο τρία πράγματα για το πως οι αρχές σε γενικές γραμμές , εντοπίζουν και προλαμβάνουν τέτοιες δράσεις.
Μερικοί μόνο τρόποι είναι η ανίχνευση επικοινωνιών και μηνυμάτων απο το διαδίκτυο σε ιστότοπους και chat rooms, η μαζική παραγγελία υλικών που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για βίαιες πράξεις (Αμμωνία, Νάτριο, Λιπάσματα, κτλ.. ), η σύνδεση με άτομα υπόπτου παρελθόντος (κυρίως εγκληματικών πράξεων και ιστορικού) καθώς και διάφορες ενέργειες πιο έμμεσες όπως πολλαπλά ταξίδια σε περιοχές χαρακτηρισμένες ώς "υψηλού κινδύνου".
Εν κατακλείδι και επειδή το θέμα τρομοκρατία είναι κάτι που προκαλεί πάντα τα βλέματα όλων αφού έχει άμεση σχέση με την ανθρώπινη ζωή και ασφάλεια, καλό θα είναι κάποια θέματα και σχετικοί όροι ,( ειδικά εκείνα που έχουν πλέον και ανάγκη πολλαπλών επεξηγήσεων) , είτε να παρουσιάζονται ολοκληρωμένα στα ΜΜΕ ΑΠΟ ΕΙΔΙΚΟΥΣ, για να μην προκληθεί το συναίσθημα φόβου του κόσμου, είτε να μην παρουσιάζεται καθόλου, μένοντας μόνο στο ουσιαστικό κομμάτι δημοσιογραφικής αναφοράς , όπως είναι η σύλληψη των δραστών ή οδηγίες στο πως να βοηθήσουν οι πολίτες στον εντοπισμό τους. Ας μην γίνονται οι υπόλοιποι "συνένοχοι" άθελα τους , των δραστών αυτών.
references:
- http://en.wikipedia.org/wiki/Sandy_Hook_Elementary_School_shooting
- http://en.wikipedia.org/wiki/2011_Norway_attacks
-https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/97994/contest-summary.pdf - CONTEST (counter terrorism policy)
- http://www.transnationalterrorism.eu/tekst/publications/WP3%20Del%205.pdf (Concepts of Terrorism 2008)
- Terrorism Act 2008 - UK (http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2008/28/contents)
- Blackstone's Counter-Terrorism Handbook , Oxford University Press , 2005
- The Absent Friend: EU Foreign Policy and Counter-Terrorism, Daniel Keohane, published online: 10 DEC 2007
Αλέξανδρος Νίκλαν
Σύμβουλος Ασφάλειας Πληροφορίας
IISCA - Greece
pigadi-tis-skepsis
Για να μπορέσει κάποιος να αντιληφθεί τι σημαίνει μοναχικός λύκος, ίσως θα ήταν καλό να εξηγηγήσω απο την αρχή με πολύ απλά λόγια , τις πιθανές δομές ομάδων δράσης που ανήκουν στον χώρο της τρομοκρατίας ή/και στον εγκληματικό χώρο. Με αυτό τον τρόπο θα είναι σίγουρα πιο εύκολο και πιο αντιληπτό στον απλό αναγνώστη να λάβει μια ιδέα για το τι σημαίνει ο κάθε όρος απο όσα ακούει στην τηλεόραση , σχετικά με πυρήνες-δίκτυα και άλλα συναφή.
Ι. Διπλός πυρήνας.
Πρόκειται για την απλή μορφή λειτουργίας μιας ομάδας που στηρίζει την οργάνωση της σε ενα απευθείας κανάλι διαταγών και επικοινωνίας των μελών, με τον επικεφαλής του κάθε σχήματος. Δηλαδή κάτι σαν το Α <-> Β.
Είναι μια συγκεντρωτική μορφή λειτουργίας ομάδων που ονομάζονται έτσι ώς πυρήνες. Ο κάθε πυρήνας είτε αντιπροσωπεύει μια ομάδα ανθρώπων ή ενα μόνο του άνθρωπο που λειτουργεί με βοήθεια και συνεργασία σε όλα τα επίπεδα , απο τον σχεδιασμό μέχρι και την εκτέλεση ενός τρομοκρατικού χτυπήματος.
ΙΙ. Ομάδες πυρήνων σε οργάνωση άστρου ή διαδοχικής σύνδεσης.
Είναι μια παραλλαγή του παραπάνω τρόπου λειτουργίας, όπου ο Α (επικεφαλής) έχει απευθείας επικοινωνία με τον Β και ενα τρίτο Γ πυρήνα . Εδώ η διαφορά όμως είναι πως ο Β δεν γνωρίζει και δεν έχει άμεση επαφή με τον Γ. Η ανάπτυξη αυτής της επιχειρησιακής δομής ενός συνόλου πυρήνων μπορεί να αναπτυχθεί περαιτέρω, με μορφή αστεριού (star) όπου υπάρχουν πολλαπλοί πυρήνες γύρω απο τον κεντρικό Α , με τον κεντρικό πυρήνα να επικοινωνεί με όλους ( σ.σ. και κάποιοι ίσως και μεταξύ τους χωρίς την παρέμβαση του Α) . Παρόμοια μορφή βλέπει κάποιος σε αρκετές οργανωμένες ομάδες εγκλήματος του σήμερα.
Σε αυτόν τον τρόπο οργάνωσης είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστεί ο ηγετικός ρόλος κάποιου πυρήνα εντός του συνόλου. Πολλές φορές επι παραδείγματι, στα Ελληνικά δρώμενα έχουν ακουστεί παρόμοιες ιστορίες με
διάφορες ομάδες που λειτουργούσαν με την λογική των συγκοινωνούντων δοχείων και με την σύλληψη/διάλυση της μίας απο την ΕΛ.ΑΣ, η επόμενη φαινόταν να αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο στην εκτέλεση πράξεων απορροφόντας ανά περιπτώσεις και μέρος των υπολοίπων πυρήνων. Για αυτό και είναι πολύ σημαντικό πάντα, να υπάρχει μια γενική εικόνα και πληροφόρηση για τον αριθμό και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των πυρήνων έτσι ώστε να μπορεί να προληφθεί μια μετάσταση του κέντρου δράσης πριν ακόμα αυτή υλοποιηθεί.
Το δύσκολο έργο των υπηρεσιών ασφαλείας απέναντι σε τέτοιους σχηματισμούς πυρήνων που μπορεί να είναι και "ανάμικτης δομής" είναι φανερό ακόμα και σε κάποιον μη ειδικό.
Ενα παράδειγμα της παραπάνω δομής άστρου με συνδυασμό όλων των υπολοίπων (mixed cell -Fused ) είναι το πρόσφατο παρελθόν (και παρόν) με την Αλ Κάιντα και τις αντίστοιχες προσπάθειας διάλυσης της, ώς μια φοβερά δύσκολη προσπάθεια να εντοπιστεί μια πηγή και ο εκτελεστής της τρομοκρατικής πράξης πριν φτάσει στο τελικό στάδιο δράσης. Να θυμίσω εδώ πως αρκετοί πυρήνες , έχουν σύνδεση και με εγκληματικές οργανώσεις που διευρύνουν έτσι τον κύκλο ανίχνευσης/έρευνας και φυσικά και τον βαθμό δυσκολίας επίλυσης και πρόληψης.
ΙΙΙ. Μοναχικός Λύκος.
Είναι το σημερινό "αγαπημένο" όνομα των ΜΜΕ τελευταία καθώς έχει ενα μυστικιστικό ήχο στα αυτιά του μέσου πολίτη. Ο μοναχικός λύκος κατά ουσία απεικόνίζεται με τον παρακάτω ορισμό και μόνον αυτόν.
Μοναχικός λύκος είναι ο δράστης εκείνος που έχει περάσει απο μια διαδικασία και εκπαίδευση/κατήχηση με ριζοσπαστικό τρόπο όπου θα τον φέρει σε θέση εκτέλεσης ενός σχεδίου ενώ όμως, δεν θα έχει καμία επαφή με τρίτο πρόσωπο ή πυρήνα ή γενικότερα οργάνωση. (παράδειγμα τέτοιας δράσης είναι ο δράστης της Νορβηγίας Anders Behring και ο Adam Lanza στις ΗΠΑ)
Με απλά λόγια είναι ο άνθρωπος που έχει απορροφήσει και απορροφηθεί από μια ακραία ιδεολογία βίας απο πηγές έμμεσς και διδαχές τρίτων. Αυτός έτσι λειτουργεί απομονωμένα χωρίς κανένα σημείο που να εμφανίζει διαταγές ή σύνδεση με άλλη οντότητα παρά μόνο απο την ίδια την ιδεολογία που έχει κατηχηθεί και βάση αυτού προχωρά ο ίδιος , αυτόνομα, σε πράξη τρομοκρατική. Η χρηματοδότηση της τρομοκρατικής πράξης του είναι συνήθως απο ιδία μέσα για αυτό και είναι περιορισμένης δραστικής εμβέλειας σε κάποιο πιθανό χτύπημα.
Έχοντας λοιπόν κατά νου τα παραπάνω και μιλώντας μόνο για τα πρόσφατα γεγονότα όσον αφορά τα τρομοκρατικά χτυπήματα στην Ευρώπη & ΗΠΑ , καταλήγει κάποιος στα παρακάτω συμπεράσματα..
1. Οι δράστες σε Βοστώνη και Λονδίνο , λειτούργησαν μεν απομονωμένα αλλά σε καμία περίπτωση ώς μοναχικοί λύκοι αφού και συνδέσεις είχαν με άλλες οργανώσεις και τρομοκρατικούς πυρήνες στις περιοχές τους και στο διαδίκτυο.. και ανά περιπτώσεις είχαν και χρηματοδοτήσεις για ότι έκαναν σύμφωνα πάντα με τις υπηρεσίες πληροφορίας αλλά και έρευνες που έκαναν.
Ενα στοιχείο λοιπόν εδώ που μπορεί να μην γνωρίζουμε είναι μήπως πρόκειται για εκτελεστές/πυρήνες σε ενα ευρύτερο σύνολο οργάνωσης που δεν έχουμε ακόμα την πλήρη εικόνα του άρα ο όρος "μοναχικός λύκος" έχει αποδωθεί απο τα ΜΜΕ πολύ βιαστικά.
2. Σίγουρα τα χαρακτηριστικά των πράξεων τους έχουν περιορισμένη εμβέλεια διά πρώτης όψης και ίσως για αυτό πολλοί έσπευσαν αμέσως να αποδώσουν τον τίτλο "μοναχικός λύκος". Όμως αυτό είναι λίγο βιαστικό κατά εμέ, ειδικά αν δεν περάσει ενα ικανό διάστημα όπου θα έχει ουσιαστικά απορριφθεί διά έρευνας κάθε περίπτωση σύνδεσης τους με άλλα μέλη/πυρήνες μια οργάνωσης. Μέχρι στιγμής το μόνο που γνωρίζουμε είναι πως τόσο οι Τσετσένοι όσο και οι Νιγηριανοί στις δύο παραπάνω περιπτώσεις, το μόνο κοινό που είχαν , είναι μια φανατική ιδεολογία του Ισλάμ (Τζιχάντ) και το οτι έδρασαν στο ΤΕΛΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ με ατομικό τρόπο και οχι με συνδιαστικά χτυπήματα. Αυτό όμως δεν μπορεί να τους ονομάσει "μοναχικούς λύκους". Ειδικά όταν κατά την διάρκεια των ερευνών μέχρι σήμερα έχουν γίνει αρκετές σχετικές συλλήψεις άλλων ατόμων.
Πέρα τώρα απο όλα τα παραπάνω , που έχουν μπεί μόνο για λόγους επεξήγησης και σίγουρα όχι για να φοβίσουν νομίζω οτι καλό είναι να πούμε και δύο τρία πράγματα για το πως οι αρχές σε γενικές γραμμές , εντοπίζουν και προλαμβάνουν τέτοιες δράσεις.
Μερικοί μόνο τρόποι είναι η ανίχνευση επικοινωνιών και μηνυμάτων απο το διαδίκτυο σε ιστότοπους και chat rooms, η μαζική παραγγελία υλικών που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για βίαιες πράξεις (Αμμωνία, Νάτριο, Λιπάσματα, κτλ.. ), η σύνδεση με άτομα υπόπτου παρελθόντος (κυρίως εγκληματικών πράξεων και ιστορικού) καθώς και διάφορες ενέργειες πιο έμμεσες όπως πολλαπλά ταξίδια σε περιοχές χαρακτηρισμένες ώς "υψηλού κινδύνου".
Εν κατακλείδι και επειδή το θέμα τρομοκρατία είναι κάτι που προκαλεί πάντα τα βλέματα όλων αφού έχει άμεση σχέση με την ανθρώπινη ζωή και ασφάλεια, καλό θα είναι κάποια θέματα και σχετικοί όροι ,( ειδικά εκείνα που έχουν πλέον και ανάγκη πολλαπλών επεξηγήσεων) , είτε να παρουσιάζονται ολοκληρωμένα στα ΜΜΕ ΑΠΟ ΕΙΔΙΚΟΥΣ, για να μην προκληθεί το συναίσθημα φόβου του κόσμου, είτε να μην παρουσιάζεται καθόλου, μένοντας μόνο στο ουσιαστικό κομμάτι δημοσιογραφικής αναφοράς , όπως είναι η σύλληψη των δραστών ή οδηγίες στο πως να βοηθήσουν οι πολίτες στον εντοπισμό τους. Ας μην γίνονται οι υπόλοιποι "συνένοχοι" άθελα τους , των δραστών αυτών.
references:
- http://en.wikipedia.org/wiki/Sandy_Hook_Elementary_School_shooting
- http://en.wikipedia.org/wiki/2011_Norway_attacks
-https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/97994/contest-summary.pdf - CONTEST (counter terrorism policy)
- http://www.transnationalterrorism.eu/tekst/publications/WP3%20Del%205.pdf (Concepts of Terrorism 2008)
- Terrorism Act 2008 - UK (http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2008/28/contents)
- Blackstone's Counter-Terrorism Handbook , Oxford University Press , 2005
- The Absent Friend: EU Foreign Policy and Counter-Terrorism, Daniel Keohane, published online: 10 DEC 2007
Αλέξανδρος Νίκλαν
Σύμβουλος Ασφάλειας Πληροφορίας
IISCA - Greece
pigadi-tis-skepsis
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου