Όσοι έχουν ακόμα
αμφιβολίες ότι η Ελλάδα όχι μόνο βαδίζει, αλλά ξεπέρασε κιόλας
τη Βαϊμάρη σε καταστροφή, ας ρίξουν μια ματιά στο άρθρο
του Γερμανού οικονομολόγου και πολιτικού επιστήμονα Fabian Lindner του
ΙΜΚ, "Greece is like Germany's Weimar Republic", το οποίο δημοσιεύτηκε πριν από δυο μέρες στο "Social Europe Journal".
Ο συγγραφέας
αρχίζει το άρθρο του δηλώνοντας σοκαρισμένος που σε πρόσφατο συνέδριο
που παρακολούθησε στη Γερμανία, οι παρευρισκόμενοι οικονομολόγοι
τάχθηκαν σχεδόν ομόφωνα υπέρ της αναγκαιότητας συνέχισης της ύφεσης και
των μέτρων λιτότητας, ειδικά στην Ελλάδα, επικαλούμενοι τις φιλοσοφίες
του Andrew Mellon, ΥΠΟΙΚ του Herbert Hoover, ο οποίος κατά τη διάρκεια
της Μεγάλης Ύφεσης διακήρυττε ότι η λύση για τον τερματισμό της κρίσης
ήταν η λήψη μέτρων τα οποία θα την επέτειναν, όπως η "εκκαθάριση της
εργασίας, η εκκαθάριση των μετοχών, η εκκαθάριση των επιχειρήσεων, η
εκκαθάριση των ακινήτων, η εκκαθάριση της αγροτικής οικονομίας", καθώς
και η εκκαθάριση οποιουδήποτε περπατάει, πετάει και κολυμπάει.
80 χρόνια μετά,
γράφει ο Lindner, φαίνεται ότι οι Γερμανοί έχουν ξεχάσει τις συνέπειες
της δικής τους ύφεσης και στο πού αυτή οδήγησε, τόσο τη χώρα τους, όσο
και τον υπόλοιπο κόσμο. Ανάμεσα στη Μεγάλη Ύφεση της Ελλάδας και τη
Δημοκρατία της Βαϊμάρης υπάρχουν χτυπητές ομοιότητες: πρώτον, αμφότερες
οι χώρες βρέθηκαν παγιδευμένες στο στενό κορσέ σταθερών συναλλαγματικών
ισοτιμιών, στον κανόνα του χρυσού η Βαϊμάρη, στο ευρώ η Ελλάδα,
δεύτερον, αμφότερες οι οικονομίες είχαν τεράστια χρέη, προς τους
Αμερικάνους οι Γερμανοί, προς τη Γερμανία και Γαλλία, η Ελλάδα, τρίτον,
αμφότερες οι οικονομίες βρίσκονταν κάτω από τεράστια πίεση από τις
διεθνείς αγορές, και τέταρτον, αμφότερες οι χώρες εφάρμοσαν σκληρή
λιτότητα.
Οι ομοιότητες των συνεπειών αποτυπώνονται εύγλωττα στα ακόλουθα διαγράμματα.
Εδώ, συγκρίνονται
οι δημόσιες δαπάνες πριν και μετά τα κομβικά έτη της κρίσης, 1929 και
2008. Η μπλε καμπύλη αφορά τη Γερμανία και η κόκκινη την Ελλάδα, και
όπως παρατηρούμε, η εξέλιξη είναι ταυτόσημη. Τον πρώτο χρόνο μετά τις
αντίστοιχες κρίσεις καταγράφεται αύξηση των δαπανών, λόγω αύξησης των
επιδομάτων ανεργίας, κατόπιν όμως, οι δαπάνες πέφτουν δραματικά, με
αποτέλεσμα τη δραματική πτώση της οικονομικής δραστηριότητας. Ο φαύλος
κύκλος λιτότητας και ύφεσης μπαίνει λοιπόν σε κίνηση.
Στο διάγραμμα αυτό
αποτυπώνονται τα αποτελέσματα της λιτότητας στην οικονομική
δραστηριότητα. Τα δεδομένα δείχνουν ότι η ελληνική οικονομία εξελίσσεται
χειρότερα από την αντίστοιχη γερμανική της Βαϊμάρης. Ενώ, η γερμανική
παίρνει τα πάνω της μετά από τρία χρόνια, η ελληνική συνεχίζει να
βυθίζεται. Ενώ, η γερμανική συρρικνώθηκε κατά 15%, η ελληνική έχει μέχρι
τώρα συρρικνωθεί κατά 20% και πάνω, χωρίς επιπλέον να υπάρχει το
παραμικρό σημάδι ανάκαμψης. Και τότε, όπως και τώρα, οι άνθρωποι
υποφέρουν απ' την πείνα.
Έφερε όμως η
λιτότητα στη Βαϊμάρη κανένα ευχάριστο αποτέλεσμα; Την απήλλαξε από τις
μη-παραγωγικές επιχειρήσεις, όπως πολλοί οικονομολόγοι στη Γερμανία
θέλουν να πιστεύουν; Ουδόλως! Στο εύστοχο βιβλίο του σχετικά με τα
οικονομικά των Ναζί, "The Wages of Destruction",
ο ιστορικός της οικονομίας Adam Tooze, δείχνει ότι η Μεγάλη Ύφεση
γονάτισε σχεδόν ολόκληρη τη βαριά βιομηχανία της Γερμανίας. Γίγαντες,
όπως η AEG έφτασε κοντά στη χρεοκοπία, ενώ οι μεγάλες τράπεζες, όπως η
Deutsche Bank, σώθηκαν μόνο χάρις στην εθνικοποίησή τους.
Η γερμανική
βιομηχανία αρχίζει να ανακάμπτει με την επανάληψη των εξοπλισμών, κι
αυτός είναι και ο κύριος λόγος που ο Χίτλερ είχε και τη στήριξη των
μεγάλων βιομηχάνων.
Σε προηγούμενη
παράγραφο, απαριθμήσαμε τέσσερις λόγους που κάνουν την Ελλάδα να μοιάζει
με τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης. Υπάρχει και ένας πέμπτος, ο οποίος
παραλήφθηκε. Κι αυτός είναι: Η άνοδος του φασισμού.
Καμία, φυσικά,
έκπληξη. Μόνο, που, όπως η οικονομική δυσπραγία απειλεί πλέον και τον
κύριο εξαγωγέα των πολιτικών αυτών, δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι κάποια
στιγμή θα απειληθεί και από το φασιστικό τέρας. Κι αν δεν έχει εκεί
εύφορο χώμα να πιάσει...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου